Do roku 2027 trwa rządowy program Czyste Powietrze. Daje on szansę na przeprowadzenie termomodernizacji budynków jednorodzinnych pod kątem wymiany starych, nieefektywnych instalacji grzewczych, np. wyeksploatowanych kotłów na paliwo stałe, na takie urządzenia grzewcze, które między innymi wykorzystują OZE (odnawialne źródła energii). Jaki jest cel Programu? Na czym dokładnie polega? Kto i ile może zaoszczędzić dzięki Programowi?
Co obejmuje program Czyste Powietrze?
Program priorytetowy Czyste Powietrze ma na celu zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, a w szczególności dwutlenku węgla, powodujących szkodliwe zmiany środowiskowe oraz zmniejszenie produkcji innych, szkodliwych ekologicznie związków, które wraz z dymem przenikają do atmosfery, niekorzystnie działając zarówno na ekosystem, jak i zdrowie człowieka. Poprawa jakości powietrza miałaby nastąpić dzięki wymianie przestarzałych źródeł ciepła na paliwo stałe na źródła nowoczesne, spełniające najwyższe normy. Program zapewnia dofinansowanie tych przedsięwzięć, a pompy ciepła są jednym z rekomendowanych urządzeń grzewczych, które wpisują się w lepszą jakość instalacji ogrzewania, a jednocześnie chronią środowisko przed zanieczyszczeniami. W ramach Programu Czyste Powietrze można również zrefundować wydatki na termomodernizację domu związaną ze zmianą źródła ciepła, np. ocieplenie stropów, przeprowadzenie audytu energetycznego, przebudowę konstrukcji dachu pod ocieplenie i wiele innych.
Na stronie internetowej z listą ZUM, czyli tzw. spisem zielonych urządzeń i materiałów, można sprawdzić które z nich spełniają wymagania techniczne, określone w Programie. Stanowi ona swoistą pomoc dla tych, którzy stoją przed wyborem urządzeń, materiałów itp. i zastanawiają się, czy kwalifikują się one do dofinansowania.
Dotacja w ramach Programu Czyste Powietrze może obejmować:
- wymianę ogrzewania - w tym pompy ciepła
- modernizację instalacji ciepłej wody użytkowej
- docieplenie wewnętrznych i zewnętrznych przegród
- wymianę stolarki okienno-drzwiowej, wpływającej na efektywność izolacji
- montaż rekuperacji, paneli fotowoltaicznych, paneli słonecznych
Czyste Powietrze nie jest Programem, który wyklucza inne formy wsparcia finansowego. Przykładowo, może łączyć się z ulgą termomodernizacyjną. Ta część kosztów, która nie zakwalifikowała się do ram dotacji, może zostać odliczona od podatku. Dzięki temu całe przedsięwzięcie związane z wymianą instalacji grzewczej staje się jeszcze bardziej rentowne.
Czy program Czyste Powietrze obejmuje nowe domy?
Aby w sposób efektywny złożyć wniosek na dofinansowanie w ramach Programu i uzyskać wsparcie, trzeba spełnić kilka warunków. Dofinansowanie uzyskają jedynie właściciele lub współwłaściciele jednorodzinnych budynków mieszkalnych, a roczne dochody tych osób nie mogą przekroczyć kwoty 100 000 zł. Wniosku nie może złożyć mieszkaniec domu taki jak członek rodziny właściciela czy osoba wynajmująca, a jedynie ten, kto posiada akt własności. Nie trzeba jednak być właścicielem czy współwłaścicielem całego budynku mieszkalnego. Wystarczy, że na własność posiadany jest wydzielony w budynku jednorodzinnym lokal - przewidziana jest bowiem dotacja dla właścicieli wydzielonych lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą. W rozumieniu definicji jednorodzinnego budynku mieszkalnego mowa o domu wolnostojącym, domu w zabudowie bliźniaczej, szeregowej lub grupowej, konstrukcyjnie samodzielnej całości, jednak dopuszcza się wydzielenie maksymalnie dwóch lokali mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą.
Ważne jest również to, że do Programu kwalifikują się jedynie budynki już istniejące. Właściciele nowych domów mogą zostać beneficjentami Programu pod warunkiem, że budowa domu zakończyła się - w tej sytuacji jednak budynek powinien już posiadać instalację grzewczą taką, jakiej pragnie właściciel, więc korzystanie z Programu byłoby bezzasadne. Nie przewiduje się możliwości dofinansowania w trakcie trwania budowy nowego domu ani w wtedy, kiedy np. rodzina mieszka w budynku już latami, a dom formalnie nie został jeszcze odebrany.
Czy Program Czyste Powietrze działa?
Do września 2021 złożono blisko 320 tys. wniosków, z czego łączna kwota dofinansowania opiewa na sumę niemal ponad 5 mld zł. To spora suma, która pokazuje jak duża jest potrzeba zmian źródeł ciepła na efektywniejsze. Podpisywanie umów o dofinansowanie trwać ma do końca grudnia 2027 roku. Warto zatem skorzystać jeszcze z możliwości, jaką dają dotacje w ramach Programu.
Istnieją dwa poziomy dotacji. W podstawowym poziomie dofinansowania lista kosztów kwalifikowanych oraz maksymalny poziom dotacji, oprócz kosztów audytu energetycznego, wykonania dokumentacji, ekspertyz, itp. obejmuje również pompy ciepła typu powietrze-woda, które spełniają wymagania klasy efektywności energetycznej minimum A+. Wówczas można liczyć na dofinansowanie rzędu 30% faktycznie poniesionych kosztów.
Jeśli karta produktu i etykiety gospodarczej potwierdza klasę energetyczną A++, jest szansa na dofinansowanie aż 45% kosztów przedsięwzięcia (dotyczy również gruntowej pompy ciepła).
Pełen pakiet informacji sprawdzić można tutaj: Podstawowy poziom dofinansowania. Podwyższony poziom dofinansowania oferuje zaś dotację pokrywającą aż 60% przedsięwzięć związanych z pompami ciepła. Pełna lista znajduje się tutaj: Podwyższony poziom dofinansowania
Pamiętać trzeba, że urządzenia, instalacje czy materiały, aby uzyskać na nie dofinansowanie, powinny być fabrycznie nowe, nie mogą więc pochodzić z tzw. drugiej ręki. Muszą być legalnie dopuszczone do obrotu i posiadać deklaracje zgodności z przepisami z zakresu bezpieczeństwa produktu.
Jak wypełnić wniosek w programie Czyste Powietrze?
Metody składania wniosku o dofinansowanie są trzy, warto wybrać tę, która najbliższa jest indywidualnym preferencjom.
- Ci, którzy posiadają kwalifikowany podpis elektroniczny lub używają podpisu potwierdzonego profilem zaufanym ePUAP, mogą złożyć wniosek elektronicznie przez Internet. To bardzo wygodna metoda. W tym celu należy zacząć od zarejestrowania się na stronie: Generator wniosków o dofinansowanie (nfosigw.gov.pl). Następnie należy wybrać sposób logowania, utworzyć oraz wypełnić interaktywny formularz. Na podstawie uzupełnionego wniosku zostanie wyświetlona lista załączników, które będą wymagane do dołączenia do wniosku w formie elektronicznej.
- Złożenie wniosku o dofinansowanie możliwe jest też osobiście. Aby tego dokonać, należy udać się do swojego miejscowego oddziału Wojewódzkich Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Wniosek należy wypełnić na miejscu ręcznie i złożyć w siedzibie urzędu wraz z załącznikiem - oświadczeniem o wyrażeniu zgody na realizację przedsięwzięcia w ramach Programu (ważne szczególnie w przypadku, kiedy budynek ma współwłaściciela).
- Możliwe jest też składanie wniosków o dotację przez bank - będzie to tzw. dotacja na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego. W tym celu należy udać się do banku - lista banków, które przystąpiły do Programu znajduje się tutaj i złożyć wniosek o Kredyt Czyste Powietrze. Po jego przyznaniu bank składa w imieniu Beneficjenta wniosek o dotację do właściwego WFOŚiGW, a następnie, po przyznaniu dotacji, wypłaca kredyt.
Wymiana przestarzałych instalacji z pewnością warta jest rozważenia - zarówno ze względu ochrony powietrza, które może być zanieczyszczone, jeśli w domu działa stary piec węglowy czy kocioł gazowy, który wymaga interwencji naprawczej, jak i pod względem naszego zdrowia. Choroby pulmonologiczne zdarzają się coraz częściej, a specjaliści biją na alarm - nie bez znaczenia jest to, w jaki sposób i czym ogrzewamy nasze domy. Pompy ciepła do zdrowsza alternatywa skutecznego i efektywnego ogrzewania. Program Czyste Powietrze zaś jest szansą na to, że przedsięwzięcie wymiany starej instalacji będzie przyjaźniejsze dla portfela.