Efektywność pompy ciepła – COP i SCOP

Decydując się na zakup pompy ciepła powinniśmy dobrze znać te wskaźniki i wiedzieć jak prawidłowo je odczytywać. Zdecydowanie ułatwi nam to podjęcie właściwego i w pełni świadomego wyboru najlepszego dla nas urządzenia. COP jest bardzo pomocne przy porównaniu różnych pomp ciepła, ponieważ pokazuje jaka jest ich efektywność w danym momencie w określonych warunkach pracy. Dzięki współczynnikowi SCOP natomiast będziemy w stanie odliczyć ile pompa ciepła zużyje prądu w ciągu całego roku.

COP (ang. Coefficient of Performance)

COP to współczynnik wydajności pompy ciepła. Mówiąc najprościej jest to wielkość określająca ilość wytworzonej przez pompę ciepła mocy cieplnej w stosunku do pobranej przez nią energii elektrycznej. Im wyższe COP tym lepiej, ponieważ efektywność pompy ciepła jest większa, a co za tym idzie płacimy mniej za energię elektryczną potrzebną do jej działania.

Przykładowe obliczenie wartości COP:

2 kW – energia pobrana z sieci energetycznej (za tą energię płacimy)

7 kW – energia odzyskana przez pompę ciepła i dostarczona do źródła ogrzewania w domu (energia darmowa z OZE)

2 kW + 7 kW = 9 kW – zapotrzebowanie domu na ciepło w tym przypadku to 9 kW

9 kW / 2 kW = 4,5 (COP)

Otrzymany wynik to COP, które w tym przypadku wynosi 4,5. Wiemy dzięki niemu, że z 1 kilowata energii elektrycznej pompa ciepła wytworzyła w danej chwili 4,5 kW energii cieplnej. W tym przypadku z każdego kilowata energii, za którą płacimy uzyskujemy dodatkowo 3,5 kilowata energii darmowej, pozyskanej z OZE - gruntu, wody lub powietrza. Wskaźnik COP nie jest stały i zmienia się w zależności od różnicy temperatury pomiędzy dolnym a górnym źródłem energii. Zasada jest prosta, gdy ta różnica maleje, COP rośnie.

Dolne i górne źródło energii

Dolne źródło energii to powietrze, grunt lub woda z których w ekologiczny sposób pompa ciepła odzyskuje energię cieplną. Źródło to zmienia się w zależności od rodzaju pompy ciepła, którą wybierzemy. Zawsze wyższa temperatura dolnego źródła jest korzystniejsza dla efektywności pracy pompy ciepła i podwyższa COP urządzenia. Oczywiste jest, że w przypadku powietrznych pomp ciepła temperatura ta ulega największym wahaniom i podobnie zmienia się COP takiej pompy w zależności od temperatury panującej na zewnątrz.

Górne źródło energii jest to instalacja grzewcza w budynku np. ogrzewanie grzejnikowe, podłogowe, ścienne. Tutaj zasada jest odwrotna niż w przypadku dolnego źródła ciepła, ponieważ im niższa temperatura tym wyższa efektywność urządzenia. Z tego też powodu dużo lepiej w przypadku pomp ciepła sprawdza się ogrzewanie podłogowe, którego temperatura jest dużo niższa niż w przypadku ogrzewania grzejnikowego.

SCOP (ang. Seasonal Coefficient of Performance)

SCOP to sezonowy współczynnik efektywności energetycznej i w przeciwieństwie do COP uwzględnia zmienne w czasie warunki pracy pompy ciepła, a co za tym idzie umożliwia obliczenie przybliżonego zużycia przez nią energii elektrycznej w ciągu całego roku. Wskaźnik ten oblicza się podobnie jak COP, ale biorąc pod uwagę wartości roczne.

Przykładowe obliczenie wartości SCOP:

16000 kWh/rok – zapotrzebowanie na energię potrzebną do ogrzewania budynku i ciepłej wody użytkowej

4000 kWh/rok – zużycie energii elektrycznej przez pompę ciepła i urządzenia pomocnicze.

16000 / 4000 = 4

Otrzymaliśmy SCOP 4 - oznacza to, że średnio w trakcie całego roku pompa ciepła z każdego kilowata energii pobranej z sieci oddaje nam 4 kilowaty energii cieplnej. Znając zapotrzebowanie na energię grzewczą swojego budynku oraz SCOP możemy obliczyć przewidywany roczny rachunek za prąc przy zastosowaniu pompy ciepła:

16000 / 4 = 4000 kWh

Cena 1 kWh po doliczeniu wszystkich opłat dodatkowych – 0,70 zł

4000 x 0,75 = 3000 zł

Prognozowany koszt ogrzania domu pompą ciepła to w tym przypadku 3000 zł / rok.